Mối quan hệ với Trung Quốc đã trở nên căng thẳng kể từ khi Australia cấm Huawei tham gia xây dựng mạng viễn thông 5G…

Trung Quốc được cho là đã yêu cầu các công ty nhập khẩu của nước này dừng nhập ít nhất 7 loại hàng hóa Australia, đẩy căng thẳng gia tăng với một đối tác thương mại chủ chốt. Đây được xem là động thái trả đũa mạnh tay nhất của Trung Quốc đối với Australia về vấn đề Huawei.

Nguồn thạo tin tiết lộ với hãng tin Bloomberg rằng doanh nghiệp Trung Quốc sẽ không được nhập từ Australia các mặt hàng gồm than, lúa mạch, quặng đồng, đường, gỗ, rượu vang, và tôm hùm. Theo nguồn tin đề nghị không tiết lộ danh tính, Chính phủ Trung Quốc yêu cầu thực thi lệnh cấm này bắt đầu từ ngày thứ Sáu tuần này.

Lệnh cấm được truyền miệng tới các công ty thương mại lớn của Trung Quốc trong những tuần gần đây, nguồn tin cho biết thêm. Cũng theo tiết lộ, quặng sắt – mặt hàng xuất khẩu lớn nhất của Australia sang Trung Quốc – không nằm trong danh sách.

Động thái của Bắc Kinh cho thấy mối quan hệ Trung Quốc-Australia đang xấu đi nhanh chóng. Mối quan hệ song phương đã trở nên căng thẳng kể từ khi Australia cấm hãng công nghệ Trung Quốc Huawei tham gia xây dựng mạng viễn thông 5G ở nước này vì lý do an ninh quốc gia hồi năm 2018.

Từ tháng 4 năm nay, quan hệ giữa Bắc Kinh với Canberra gần như “rơi tự do”, sau khi Thủ tướng Scott Morrison kêu gọi tiến hành một cuộc điều tra độc lập về nguồn gốc của virus Corona chủng mới – loại gây nên đại dịch Covid-19 toàn cầu.

Trung Quốc đã cấm nhập khẩu thịt từ 4 công ty giết mổ Australia, trì hoãn thủ tục thông quan nhiều lô tôm hùm, áp thuế quan hơn 80% lên lúa mạch, và tuyên bố sẽ cấm nhập gỗ từ bang Queensland vì lý do lo ngại côn trùng. Rượu vang Australia đang bị Trung Quốc điều tra chống bán phá giá, trong khi các trạm điện và nhà máy thép Trung Quốc đã được yêu cầu dừng sử dụng than Australia. Hoạt động nhập khẩu bông Australia vào Trung Quốc cũng bị dừng.

“Trung Quốc có vẻ quyết tâm trừng phạt Australia và lấy đó làm tấm gương cho các quốc gia khác”, ông Richard McGregor, chuyên gia cấp cao thuộc viện nghiên cứu Lowey Institute ở Sydney, nhận xét. “Họ muốn cho thấy rằng có cái giá phải trả cho bất đồng về chính trị”.

Nguồn tin nói với Bloomberg rằng đã có ít nhất một công ty Trung Quốc bắt đầu dừng các lô hàng thuộc 7 loại sản phẩm bị cấm. Theo tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP), Trung Quốc cũng sẽ cấm nhập lúa mỳ Australia từ một thời điểm chưa được công bố cụ thể.

Trung Quốc là đối tác thương mại quan trọng nhất của Australia. Trong năm 2018-2019, chỉ riêng xuất khẩu nông sản của Australia sang Trung Quốc đạt kim ngạch khoảng 16 tỷ Đôla Australia, tương đương 11,3 tỷ USD. Trong bối cảnh Australia rơi vào cuộc suy thoái kinh tế đầu tiên trong khoảng 30 năm, động thái thương mại mạnh tay của Trung Quốc được đưa ra vào thời điểm không thể tệ hơn đối với Chính phủ của ông Morrison.

Ngày 2/10, Bộ trưởng Bộ Thương mại Australia Simon Birmingham – người đã cố gắng liên lạc trong vô vọng với người đồng cấp Trung Quốc để giảm căng thẳng – kêu gọi Bắc Kinh không có “những hành động phân biệt đối xử”.

Australia là nền kinh tế phát triển có sự phụ thuộc lớn nhất vào Trung Quốc. Nước này cũng đã hoàn tất một thỏa thuận tự do mậu dịch (FTA) toàn diện với Bắc Kinh vào năm 2015, một năm sau chuyến thăm chính thức của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.

Tuy nhiên, việc Australia “cấm cửa” Huawei và thông qua đạo luật chống nước ngoài can thiệp nhằm ngăn Trung Quốc gây ảnh hưởng đến các công việc nội bộ của Canberra đã khép lại thời kỳ nồng ấm trong quan hệ song phương.

China seaborne coking coal imports (mn t)

Theo Bình Minh – Vneconomy